In een klein Nederlands stadje, ruzie met Meta over een enorm datacenter

Maar de hardnekkige tegenstanders van het project zijn erin geslaagd om de zittende lokale overheid te verdrijven, enkele nationale wetgevers aan te sporen om datacenters aan banden te leggen en de technologiegigant ertoe aan te zetten zijn plannen uit te stellen – voor nu.

De confrontatie over wat het grootste datacenter van Nederland zou worden – bekend als een “hyperscale” omdat het minstens 10.000 vierkante meter beslaat en beschikt over meer dan 5.000 servers – benadrukt de opkomende strijd over hoe cloudcomputing en datastreaming te ondersteunen en tegelijkertijd te beschermen het milieu, zelfs als deze centra hernieuwbare energie gebruiken. En terwijl Nederlandse functionarissen ernaar streven om tegen het midden van de eeuw koolstof uit hun energiesector te elimineren, bouwen van 20 tot 25 nieuwe of uitgebreide datacentersis Zeewolde naar voren gekomen als een test van wat mogelijk is.

Michiel De Vries, hoogleraar bestuurskunde aan de Radboud Universiteit in Nederland, zei dat het opzetten van enorme datacenters om nieuwe technologie aan te drijven “grote milieueffecten heeft. De vraag is hoe overheden zouden kunnen, moeten en zullen reageren op plannen van hightechbedrijven om dergelijke investeringen op hun grondgebied te doen.”

De stad Zeewolde, omringd door een meertje en een loofbos, bestond pas in 1979, toen de eerste bewoners arriveerden in een geplande gemeenschap gebouwd op land dat was gewonnen uit de zee. Het groeide van een plaats zonder elektriciteit of leidingwater naar een plaats met ongeveer 22.000 inwoners, van wie velen uien, suikerbieten en aardappelen of vee verbouwen.

Het is ook de enige stad van het land die meer hernieuwbare energie opwekt dan het verbruikt aan fossiele brandstoffen, en herbergt een van de grootste van het land. windparken op land. Hoewel dit het een aantrekkelijke site maakte voor Meta – dat tot doel heeft tientallen miljoenen Europese Facebook-, Instagram- en WhatsApp-gebruikers te bedienen met één datacenter – heeft het de vraag doen rijzen of Nederlandse functionarissen hun streven om deze hoek van de computerwereld te domineren kunnen verzoenen markt met de duurzaamheidsdoelstellingen van het land.

De Vries schat dat het datacenter volgens de prognoses van Meta jaarlijks minimaal 1,3 terawatt aan elektriciteit zal verbruiken, wat een enorm aandeel van de duurzame energie van het land zou opeisen.

“Dat is gelijk aan het totale energieverbruik van alle huishoudens in de gemeente Amsterdam”, zegt De Vries in een telefonisch interview. “Dat is geen kleinigheid.”

Nederland, dat iets groter is dan Maryland, heeft al zo’n 200 datacenters, waaronder hyperscales van Google en Microsoft. De regering is “erg enthousiast” geweest om dergelijke projecten te werven, zei De Vries, met lage belastingen en verlaagde elektriciteitsprijzen.

Volgens Martien Visser, docent energietransitie aan de Hanzehogeschool Groningen, zijn deze operaties goed voor ongeveer 2 procent van de energievraag van het land en gebruiken ze 10 procent van het windvermogen.

Visser voegde eraan toe dat Nederland streeft naar: haar aanbod van windenergie vergroten tussen nu en het einde van het decennium door offshore-turbines, maar zei dat een grote uitbreiding van datacenters dat extra aanbod zou kunnen ondermijnen.

Terwijl lokale leiders in Zeewolde al sinds 2019 in gesprek waren met Meta, voorheen bekend als Facebook, kregen deze plannen pas eind vorig jaar landelijke aandacht toen de gemeenteraad stemde voor wijziging van het bestemmingsplan om landbouwgrond opnieuw in te richten als industriegebied. De verhuizing zou de weg vrijmaken voor de nationale overheid, die de bevoegdheid heeft om de grond te verkopen en over te dragen aan Meta.

Boeren en andere bewoners, maar ook organisaties zoals LTO Noordeen ondernemersvereniging van boeren en tuinders in de regio, maakte voorafgaand aan de stemming bezwaar.

LTO-voorzitter Jaap Lodders zei in een interview dat de bodem in Zeewolde door zijn door de zee geredde wortels uniek rijk is – de beste van het land – en gereserveerd moet worden voor landbouw. Maar land is niet de enige hulpbron die op het spel staat.

“We maken ons ook zorgen over de waterkwaliteit”, zei hij. “Het lokale kanaalwater zou worden gebruikt voor koeling, maar om de koelsystemen te beschermen zou het worden behandeld met chemicaliën en vervolgens teruggevoerd naar het kanaal. Maar we hebben geen garantie dat het schoon zal zijn.”

De Zeewoldese activiste Susan Schaap, die al 25 jaar in Zeewolde woont, leidt als voorzitter van de Stichting DataTruc Zeewolde, een gemeenschapsprotestgroep. De organisatie heeft getracht steun te mobiliseren voor deze zaak via een website, een petitie en – enigszins ironisch – een Facebook-pagina.

“We gebruiken Facebook tegen Facebook”, zei ze in een interview. “Vanwege het lawaai dat we maakten – we bleven maar schreeuwen en schreeuwen om de aandacht op deze kwestie te vestigen – krabben mensen in de regering in Den Haag nu hun hoofd en denken: ‘Misschien moeten we nadenken over een nieuw beleid met betrekking tot hyperscales. ‘”

Nu worden deze projecten strenger gecontroleerd. In februari zei de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, Hugo de Jonge, dat hij een moratorium van negen maanden zou instellen op het toekennen van aanvragen voor nieuwe datacenters, terwijl hij bekijkt hoe deze passen in een nationaal plan dat toekomstige ontwikkeling in kaart brengt gezien de klimaateffecten en andere uitdagingen.

Maar de Jonge maakte duidelijk dat deze pauze niet van toepassing was op het project Zeewolde, aangezien de minister van Binnenlandse Zaken, die de bevoegdheid heeft om de betreffende grond te verkopen, afgelopen augustus aan de lokale overheid verzekerde dat de verkoop kon doorgaan.

De kiezers in Zeewolde hadden echter andere plannen. In maart verloren de gekozen functionarissen die het datacenter hadden gesteund in een aardverschuiving om Leefbaar Zeewoldeeen partij die zich verzette tegen het project.

Kort na die gemeenteraadsverkiezingen bracht Christine Teunissen, een senator bij de milieugezinde Partij voor de Dieren (“Partij voor de Dieren”) een beweging naar de vloer met het verzoek aan de regering om het geplande Meta-datacenter te onderwerpen aan de voortdurende milieubeoordeling van de regering.

De motie, die zei dat het project een “zware belasting zou vormen voor de energievoorziening, vruchtbare landbouwgrond en schaarse zoetwatervoorraden”, werd aangenomen met 13 tegen 4 stemmen.

“Tien minuten na de stemming was er een bericht op ons landelijke nieuws dat Meta haar plannen om het datacenter daar te plaatsen op pauze zette”, herinnert Teunissen zich in een interview.

Meta heeft in een verklaring de nadruk gelegd op het onderhouden van goede relaties met omwonenden.

“We geloven sterk in het zijn van goede buren, dus vanaf de eerste dag van deze reis hebben we benadrukt dat een goede match tussen ons project en de gemeenschap de belangrijkste criteria is die we in overweging nemen bij het initiëren en voortzetten van onze ontwikkelingsprocessen”, aldus het bedrijf. “Gezien de huidige omstandigheden hebben we besloten om onze ontwikkelingsinspanningen in Zeewolde stop te zetten.”

Stijn Grove, algemeen directeur van de Nederlandse datacentervereniging, zei dat velen die zich verzetten tegen deze operaties er in hun dagelijks leven nog steeds op vertrouwen.

“Ook al werkt iedereen vanuit huis, iedereen zit constant op zijn mobiele telefoon Netflix te kijken… en toch willen ze geen datacenters”, zei hij. “Er is een echte scheiding in deze wereld.”

Grove zei dat hij een nationaal beleid zou verwelkomen in plaats van de huidige versnipperde aanpak.

“Maak een centraal beleid op digitale infrastructuur, want die hebben we allemaal nodig. Maar we duwen het naar de lagere regeringslagen, en dan verspreidt het zich, en niemand is verantwoordelijk, en de dingen worden rommelig”, zei hij. “En dat zag je in Zeewolde. Je kunt niet aan de ene kant een doel hebben waarbij je zegt dat we digitaal vooruit willen, en aan de andere kant heb je geen beleid op digitale infrastructuur dat daarvoor nodig is.”

Sen. Arda Gerkens, die lid is van de Socialistische Partij en voor de motie heeft gestemd, erkende dat het land datacenters nodig heeft, maar zegt dat de regering moet afwegen welke datacenters ze toestaan ​​en welke middelen ze opnemen.

“[Meta’s plans] zou betekenen dat de bestaande duurzame energie naar dit specifieke datacenter zou gaan in plaats van naar huishoudens”, zei ze. “Als je schaarse duurzame energie en schaars landschap hebt, dan moet je kijken naar de meerwaarde van zo’n datacenter. En eigenlijk heeft Facebook geen toegevoegde waarde. Naar mijn mening niet.”

De Vries, de hoogleraar, zei dat de overheid voor deze sites enkele normen zou kunnen vaststellen.

“Je kunt zeggen dat je geen drinkwater kunt gebruiken”, zei hij. “Leg zonnepanelen op je dak. Bouw grote muren om het geluidsniveau te verminderen. Bouw een mooi datacenter, niet zomaar een blok bakstenen – iets dat niet zo lelijk is.”

Uiteindelijk beslist de minister van ruimtelijke ordening of Meta grond in Zeewolde kan kopen. “Als Hugo de Jonge zegt dat we het gaan verkopen, dan kan Meta verder”, aldus Teunissen.

Sommigen in Zeewolde, zoals boer Leon de Greus, hopen nog steeds dat het bedrijf het rekencentrum gaat bouwen. In een interview merkte hij op dat de gemeenschap altijd van plan was een deel van de site voor industriële doeleinden te gebruiken, en een datacenter zou een minder storende optie zijn dan een distributiemagazijn of andere bedrijven.

“We zijn blij met Meta als buurman en ik hoop dat ze zullen komen”, zei hij. “Ik heb de plannen voor het datacenter gezien”, zegt hij. Ik was verrast. Het is mooi. Het is groen. Er zijn bomen, er is hout en water. Koeien De koeien kunnen nog steeds rondlopen. Het is fantastisch. “

Maar voorlopig is de lokale activist Schaap opgelucht door het besluit van Meta om haar plannen te herijken. “Het is niet aan Mark Zuckerberg om te beslissen of het datacenter hier welkom is of niet”, zei ze, verwijzend naar de CEO van Meta. “We willen het niet. Zeventig procent van de mensen in het dorp wil dit ding hier niet.”

Meld je aan voor het laatste nieuws over klimaatverandering, energie en het milieu, elke donderdag bezorgd