Na het verlaten van Nederland na de Tweede Wereldoorlog vanwege een gebrek aan zowel kansen als land, blijft een bejaardentehuis in South Surrey dicht bij zijn Nederlandse achtergrond door historische schepen te recreëren met alleen zijn twee handen.
Kees ‘Case’ Koster woont al meer dan 30 jaar in White Rock-South Surrey. In zijn huis in Chartwell Crescent Gardens worden de handgemaakte schepen van Koster tentoongesteld, terwijl hij bezig is met de bouw van zijn derde historische schaalmodel.
Een voormalige aannemer, Koster’s grootste schip tot nu toe is de replica waarvan hij gemaakt is Irene, voorheen bekend als Sprinkhaan.
Het Britse schip voer in 1806 uit en was een essentieel instrument voor de natie – dat wil zeggen, totdat een hevige storm haar in de val liet, waardoor de Nederlandse marine haar in december 1811 kon vangen. Het volgende jaar, Sprinkhaan werd overgedragen aan de Fransen en omgedoopt tot Irene.
In 1813 slaagden de Nederlanders er echter in om Irene opnieuw en zet haar het volgende jaar in actieve dienst.
Koster besteedde 30 jaar – aan en uit – aan het bouwen van zijn versie van Irene.
“Dit is helemaal opnieuw opgebouwd, zoals ze het noemen. Ik moest elk stuk bouwen’, legde hij uit.
Elk stuk in Kosters creaties wordt afzonderlijk toegevoegd. Dit verschilt enorm van het bouwen van een kit, die meestal wordt geleverd met een stuk triplex met markeringen erop om individuele stukken aan te geven. Met het werk van Koster is er geen bedrog.
Het project begon toen Koster met zijn vrouw en kinderen in Ontario woonde. Hij liet een deel van de basis bouwen, maar toen het gezin naar BC was verhuisd, stond de onvolledige boot jarenlang in hun kelder.
“Een van mijn zoons keek er op een dag naar en zei: ‘Pa, wanneer ga je dit afmaken?’” Koster lachte toen hij de herinnering weer ophaalde. “Toen kwam ik er aan.”
Koster kwam naar Canada toen hij nog maar 18 jaar oud was na de Tweede Wereldoorlog, waardoor Nederlandse boeren in Nederland wanhopig op zoek waren naar land om te bewerken, omdat het destijds schaars was.
Hij was de eerste van zijn familie die in 1953 de reis maakte naar Ontario, waar hij op een boerderij werkte en Engels begon te leren. Een jaar later kwamen zijn ouders, twee broers en twee zussen bij hem.
Koster staat met de eerste boot die hij ooit heeft gemaakt, modellerend naar de boot van zijn neef. Toen hij 12 jaar oud was en de boot af had, zou Koster hem het water op nemen en ermee zeilen. (Sobia Moman foto)
Zijn liefde voor het bouwen van modelschepen begon in 1947, toen hij nog maar 12 jaar oud was, nadat hij een model had gezien dat zijn neef had gebouwd.
“Ik dacht: ‘Wauw, dit zou geweldig zijn. Zoiets zou ik wel willen maken.’
“Dus ik ontdekte hoe hij het had gedaan, en alles wat ik had was een oude zaag en een beitel en vijl, en ik werkte gewoon weg,” zei Koster.
Beginnend met een blok hout, bracht Koster zijn dagen na school door met het zelf maken van de hele boot, behalve de zeilen. Die, hij kreeg zijn moeder om hem te helpen naaien, omdat hij te jong was om het alleen te doen.
Een belangrijk detail is opgenomen in elk zeil dat wordt gebruikt in de boten van Koster. Er zijn verticale stiksels op afstand van elkaar in het stuk stof om realisme toe te voegen.
“In die tijd kon je alleen zeildoek krijgen dat 24 inch breed was, dus ze naaiden het aan elkaar”, legt Koster uit.
Irene werd gebouwd in de tijd nadat het stuur voor schepen was uitgevonden, en dus voltooide Koster het modelschip met een roterend wiel naast verschillende andere bewegende delen. Scharnieren op deuren, ladder die naar buiten gaat naar het schip en een raam van plastic zijn slechts enkele van de kleine details die Koster heeft toegevoegd. Bovenop het schip is naast de Nederlandse vlag een oranje vlag geplaatst. De oranje staat voor het Huis van Oranje, de regerende dynastie van Nederland. (Sobia Moman foto)
Velen vragen Koster vaak: “Waar haal je de onderdelen vandaan?”
Dit maakt hem altijd aan het lachen, omdat er geen winkel is die alle stukken vervoert die in zijn grote schepen worden gebruikt.
Elk touw, elk bord, elk doek, elk stuk – groot en klein – is handgemaakt door Koster. De enige stukken die hij niet zelf maakt, zijn de kleine mensfiguren, die zijn gemaakt door een van Kosters buren, en de geweerlopen, die door zijn zoon in Ontario in 3D worden geprint.
De zoon van Koster maakte de geweerlopen voor zijn boot door ze in 3D te printen, zoals te zien is in de Irene. Dit maakte het voor Koster gemakkelijker omdat het onwaarschijnlijk was dat hij meerdere vaten er precies hetzelfde uit zou kunnen laten zien. (Sobia Moman foto)
Wat je kunt zien als je naar binnen kijkt, zijn ladders, houten ribbels, een stuurstang en vele andere kleine stukjes, met elke keer dat je kijkt nieuwe.
Koster’s versie van Willem Barentsz’ schip uit 1585 heeft een onafgewerkt gevoel, dat is opzettelijk. Door direct naar beneden in de boot te kijken, zijn de verschillende lagen en details te zien. Een stok is een van de stukken die je kunt zien, het oorspronkelijke ‘wiel’ van schepen dat werd gebruikt voordat het traditionele wiel dat we nu kennen werd uitgevonden. De stick zeilde op zichzelf echter niet zo goed. De met zwart garen beklede cilinder was gemaakt van een wijnfleskurk die Koster in vorm vijlde en in de draad wikkelde. Dit stuk zou een uitkijk persoon bevatten die zou kunnen schreeuwen naar de persoon die het schip bestuurt en hen zou leiden. De houder zorgde ervoor dat de twee dicht genoeg bij elkaar konden zitten, omdat in die tijd nog geen intercomsysteem was uitgevonden. (Sobia Moman foto)
Het huidige project van Koster dateert uit 1596 van de gebeurtenis van twee Nederlandse ontdekkingsreizigers die op reis gingen “om het noorden” om een noordoostelijke doorgang te vinden van Europa naar Azië, door Rusland.
Destijds was de enige zeeroute naar het continent rond de punt van Zuid-Afrika. Willem Barentsz, die wordt erkend als een van de meest gevestigde vroege zeevaarders, en Jacob Van Heemskerck, een andere ontdekkingsreiziger, bundelden hun krachten tijdens de trektocht. Barentsz probeerde de reis drie verschillende keren, de eerste twee keer werd hij door ijs teruggedraaid.
De reis van het paar, met een bemanning die het totaal op 17 bracht, werd vastgelegd in een boek genaamd Het Schip Van Willem Barentsz die Koster kocht bij een bezoek aan Nederland in 2009, die hij las en gebruikt om hem door het bouwproces van het schip te leiden.
Tijdens hun reis strandde de bemanning opnieuw in ijs in Nova Zembla, Rusland en moest daar de winter doorbrengen. Zoals beschreven in het boek, hebben vijf van de bemanningsleden het niet lang genoeg gemaakt om in het voorjaar met de andere 12 naar Nederland terug te keren.
Hun derde reis was wederom geen succes.
Het schip van Willem Barentsz is het huidige project van Koster, dat hij over ongeveer een maand verwacht af te ronden. Als je goed naar het model kijkt, zie je elk afzonderlijk stuk houten platform dat bij de bouw van het schip is gebruikt. De zwart geverfde lijn, ook wel de waterlijn genoemd, stelde de scheepsarbeiders voor dat zodra de boot volledig was geladen, het water tot aan die lijn zou staan. De driehoekige zeilen op het schip zijn ook opzettelijk, omdat ze in die tijd zeilers zouden vertellen uit welke richting de wind waaide en dus in welke richting het schip moest worden gestuurd. (Sobia Moman foto)
“De Nederlanders waren erg op zoek naar wat er in de wereld was, omdat ze mensen ruilden”, legt Koster uit.
Het boek bevat enkele instructies en referentiefoto’s om Koster te helpen bij het bouwen van het schip van Willem Barentsz. Hoewel hij het boek sinds 2009 vasthoudt, begon Koster pas in augustus vorig jaar met het werk aan het schip. Hij verwacht dat dit model over een maand klaar zal zijn en in de lobby van zijn woning zal worden tentoongesteld.
@SobiaMoman
[email protected]
Vind ons leuk op Facebook en volg ons op Twitter.
ArtsCity of White RockshipbuildingSurrey
More Stories
Booking.com verzekert zijn plek als meest prestigieuze Nederlandse merk
De Jong zal naar verwachting op het EK spelen, aldus de Nederlandse bond
Arne Slott: De Nederlandse voetbalvisie van de nieuwe Liverpool-manager – Liverpool FC