Onderzoek naar herkomst koloniale objecten Nederlandse Koninklijke Collecties gestart

De stichting die het erfgoed van het Koninklijk Huis beheert, heeft een onafhankelijk onderzoek laten doen naar de koloniale herkomst van kunstwerken en andere objecten uit de collectie. “Het onderzoek is essentieel voor het beantwoorden van de vraag naar de rechtmatigheid en billijkheid van het beheer van deze eigendommen”, meldt de Stichting Historische Collecties van het Huis Oranje-Nassau (SHVON). Koningin Máxima is voorzitter van die stichting.

De laatste jaren is er veel aandacht voor de koloniale herkomst van kunstwerken in Nederlandse musea. Om deze reden heeft Indonesië vorige maand Nederland gevraagd om acht stukken uit kunst- en natuurwetenschappelijke collecties terug te geven. Ook zal een onafhankelijke commissie worden gevormd die verzoeken om teruggave van voorwerpen uit koloniale collecties zal onderzoeken. Dit onderwerp stond al op de agenda toen staatssecretaris Gunay Uslu van cultuurbeleid onlangs een bezoek bracht aan Indonesië.

Het onderzoek naar het erfgoed van de collectie van het Koninklijk Huis wordt uitgevoerd door een commissie bestaande uit door SHVON benoemde leden. Rudi Ekkart zal de commissie voorzitten. Ekkart is kunsthistoricus en voormalig voorzitter van het Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis.

Eerder deed hij onderzoek naar de herkomst van kunstwerken die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn geplunderd. De commissie bestaat verder uit het hoofd Geschiedenis van het Rijksmuseum, Valika Smeulders en historicus Martin Bossenbroek.

Ekkart zat in 2015 in een commissie die een onderzoek presenteerde naar de museale objecten die sinds 1933 in het bezit van het Koninklijk Huis zijn gekomen. Het bleek dat de koninklijke familie één kunstwerk bezat dat door de joodse eigenaren van de joodse eigenaren was gestolen. Duitse bezetters tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De Koninklijke Collecties zijn in particulier bezit, maar de aanbevelingen van de commissie zullen “zoveel mogelijk aansluiting zoeken” bij het overheidsbeleid voor koloniale collecties. Het onderzoek zal zeker anderhalf jaar duren.

De erfgoedcollectie van het Koninklijk Huis bestaat uit allerlei voorwerpen, zegt een woordvoerder van de regering en het communicatiebureau van de koninklijke familie. Denk hierbij aan schilderijen, houtsnijwerk, correspondentie en ook artikelen als servies, bestek en vazen. Alleen de objecten van koloniale oorsprong zullen worden bestudeerd.