“Van Gogh in Amerika”: hoe de Nederlandse kunstenaar een natie binnenkwam

Toen Amerikanen 21 werken van Vincent van Gogh leerden kennen tijdens de eerste grote Amerikaanse tentoonstelling voor moderne kunst, de beroemde New York Armory Show van 1913, was de reactie allesbehalve liefde op het eerste gezicht. Pas in 1922 werd het Detroit Institute of Arts, of DIA, het eerste museum in het land dat een werk van Van Gogh kocht, zijn ‘Zelfportret’ uit 1887.

De prijs? $4.200. [It’s worth considerably more now.]

Het enige verslag van hoe het publiek op het werk reageerde toen het werd getoond, is afkomstig uit een krantenbericht, waarin een verslaggever opmerkte dat het ‘zijn mannetje staat onder de oude meesters’.

Dat zelfportret is het middelpunt van een nieuwe tentoonstelling die nu te zien is bij DIA, ‘Van Gogh in America’, ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de aankoop van het museum.

DIA was niet de enige; Zoals curator Jill Shaw vertelde aan “Sunday Morning”-correspondent Rita Braver, kochten een paar andere Midwesten-musea al snel hun eigen Van Gogh-werken aan. In 1926 werd het Art Institute of Chicago de thuisbasis van verschillende werken van Van Gogh, waaronder “The Bedroom” (1889). Musea in Kansas City, St. Louis en Toledo volgden spoedig.

Ja, het gebeurde allemaal in het Midwesten. “Ik denk dat er een bepaald element was in het maken van onze eigen naam en het claimen van een aandeel in een bepaald soort avant-garde kunst die nog steeds werd beoordeeld en op weg was om geaccepteerd te worden door musea aan de oostkust,” zei Shaw.

In 1934 raakten Amerikanen in de ban van Irving Stone’s bestseller ‘Lust for Life’, een losjes biografische roman over Van Gogh. Gecombineerd met een tentoonstelling uit 1935 georganiseerd door het Museum of Modern Art in New York (Van Goghs allereerste museumretrospectief in de Verenigde Staten), was het een periode van explosieve belangstelling voor de Nederlandse kunstenaar.

Shaw beschouwt Van Gogh als de kunstenaar wiens werk het meest geliefd is bij Amerikanen. “Oh, ongetwijfeld, en ik denk dat er een paar redenen zijn waarom: ze zijn vrolijk, ze zijn mooi, de textuur van zijn verfstreken is net als cakeglazuur!”

De filmversie van ‘Lust for Life’ uit 1956, met in de hoofdrol Kirk Douglas als de kunstenaar, versterkte de fascinatie van Amerikanen voor Van Gogh – en zijn innerlijke demonen. Van Gogh leed aan een psychische aandoening, waardoor hij zijn eigen oor afsneed, en ook tot zelfmoord.

Maar Shaw houdt vol dat werken als ‘Starry Night’ voortkwamen uit kunstzinnigheid, niet uit waanzin.

“In feite schildert hij dit vanuit de natuur en hij schildert het vanuit het leven,” zei ze. “Hij heeft veel controle. [He] stuurde zelfs schetsen van dit werk naar vrienden in brieven.”

Van Gogh stierf in 1890 op 37-jarige leeftijd, na slechts tien jaar als kunstenaar te hebben gewerkt. En hoewel het misschien tientallen jaren heeft geduurd voordat dit land hem waardeerde, zei Shaw dat hij de Amerikaanse geest belichaamt: “Vincent was in de eerste plaats autodidact, en ik denk dat Amerikanen zich vooral aangetrokken voelen tot mensen die zichzelf oppakken door de bootstraps, [overcome adversity]en doen wat ze denken dat ze moeten doen voor hun rol in de wereld.”

Voor meer informatie:

Verhaal geproduceerd door Sara Kugel. Redacteur: Chad Cardin.

Zie ook: